Empatia

Komunikacja oparta na empatii zawiera w sobie cztery podstawowe elementy: spostrzeżenie (konkretnie zaobserwowane przez nas działanie, które wpływa na nasze samopoczucie), uczucia(co czujemy wobec tego, co spostrzegliśmy), potrzeby (wartości, z których wynikają nasze uczucia), prośba (o konkretne czyny, które wzbogacą nasze życie)[Porozumienie bez przemocy wydanie 3 rozszerzone, 2016]. Nasze potrzeby, możemy podzielić na główne kategorie jak: dobrostan fizyczny, bycie jednostką, kontakt ze sobą, współzależność, zabawa, celebrowanie życia czy duchowość.

Na co dzień wykonuje zawód fizjoterapeutki, nie jest to tylko mechaniczna praca z ciałem człowieka, ale zauważeniem w swoim ciele mieszczących się emocji, potrzeb. Każda sesja spotkania w gabinecie zaczyna się od zebrania wywiadu o stanie zdrowia ciała, ale również zadaje pytanie z jaką potrzebą Pan/Pani przyszła do mnie. Kiedy zadaje pytanie, osoby patrzą na mnie ze zdziwieniem, a o co dokładnie ja pytam, skoro przedstawili mi wyniki badań oraz opisali co ich dokładnie boli w ciele. Chcąc zaprosić ich w ten świat, aby poczuli z jaką potrzebą przyszli zatroszczyć się o swoje ciało, nakładałam na swoje uszy nakładkę uszu von Thuna- intencyjnych, aby wchodzić w ich świat, który ich otacza oraz co doświadczają. Nasze ciało w dzisiejszych czasach jest zabiegane, jak pisze w swojej nowej książce Natalia de Barbaro “Przędza”, bierze udział w rushmageddonie, pędzimy, wyznaczamy nowe cele, zagłuszamy nasze podstawowe potrzeby, a jak ciało zatrzyma nas chorobą, to nie potrafimy mu przyznać tak mam potrzebę odpoczynku, lekkości czy zadbania o zdrowie. Kiedy lądujemy na leżance z tymi nie do końca przez nas nazwanymi potrzebami, pierwszym krokiem pracy z ciałem jest uwolnienie układu współczulnego z reakcji “walka i ucieczka” , to zalewanie nas od środka falą kortyzolu, adrenaliny w pewnym stopniu zabiera nam możliwość wyciszenia się organizmu, pozwolenia mu skupić swoją uważność na tu i teraz, zwolnić tempo oddechu oraz wejść w fazę snu. Pacjent po zakończonej sesji terapeutycznej zasiada ponownie na fotelu i pytam go, jak się czujesz oraz czy wiesz co było dla Ciebie ważne w tym spotkaniu. Jest mu o wiele łatwiej nazwać jedną potrzebę, którą kierował/ła się przychodząc na sesje.

Czytając różną literaturę oraz słuchając wypowiedzi pacjentów, którzy są w procesie psychoterapii, ale równolegle pracują z ciałem, które pamięta wiele zdarzeń, traum , zauważam, że często za naszymi podstawowymi potrzebami kryje się bezpieczeństwo, miłość, szacunek, bycie wysłuchanym, są to nasze podstawowe potrzeby, które powinniśmy dostać od naszych rodziców, ale nie zawsze każdy z nas ma dzieciństwo usłane ciepłem domowym i rodzicem otwartym w sferze okazywania uczuć. Jeśli idziemy w życie dorosłe głodni tych potrzeb, często nie umiemy ich nazwać w rozmowie, bo ich nie znamy, nie umiemy ich zastosować, albo obracamy je w formę ataku, ja nie miałam to Ty też nie dostaniesz.

Praca z drugą osobą, jego chorobami, zdrowiem psychicznym i nie tylko, jest też dużym obciążeniem dla terapeuty, dlatego słowo empatycznie nie tyczy się, tylko intencyjnym wysłuchaniem drugiej osoby, ale także zadbanie o swoje granice, aby nie doszło do zmęczenia współczuciem. Rosenberg podkreśla, że jeśli przenosimy uczucia innej osoby na swoje uczucia i jesteśmy ich świadomi to zmieniamy empatię na współczucie, dlatego ważne jest, aby być obecnym przy osobie cierpiącej, ale sami nie dajemy się porwać temu cierpieniu.[Kiedy trauma innych staje się, własną,2020]. Dlatego tak ważne jest, aby osoby, które są fizjoterapeutami, lekarzami, osobami niosącymi wsparcie innym, również pracowali ze swoimi schematami postepowań, przekonaniami, niedostępnymi emocjami, stresem, aby nie przenosić na klienta swoich nieprzepracowanych tematów, a tym samym być dla niego uważnym, wspierającym i otwartym. Każdy wybiera własną ścieżkę rozwoju świadomości: psychoterapia, praca z ciałem, hipnoza, i wiele innych.

“Jeśli wiem, kim jestem, i mam jasność, co do kierunku, w którym chce podążać, jeśli mogę wybrać świadomie towarzyszy podróży, moja droga będzie nie tylko spokojna i przyjemna, lecz ponadto będę miał szansę z większym optymizmem spojrzeć na świat i w sposób naturalny będę przyczyniał się do tego, by ten świat zmieniał się coraz bardziej w upragnionym przeze mnie kierunku, dla dobra mojego i innych. ”

[Bajka prawdę Ci powie… o Tobie, brzydkie kaczątko, 2022]